.
Dostałam mailem – Radosław S. Czarnecki:
„O UKRAINIE NIE-MAINSTREAMOWO
Wolność tylko dla zwolenników
i członków jednej partii – choćby
najliczniejszej – wolnością nie jest.
Wolność jest zawsze tylko wolnością
dla inaczej myślących.
Róża LUKSEMBURG
Szlagwort, wielkiej polskiej działaczki międzynarodowego ruchu robotniczego, europejskiej myślicielki zmarłej w tragicznych i traumatycznych okolicznościach, stanowiący motto niniejszego tekstu dotyczy nie tylko polityki. Dotyczy nauki, zagadnień społecznych, kulturowych, a przede wszystkim – tak ważnych w dzisiejszej rzeczywistości współcześnie funkcjonujących środków masowej komunikacji – przestrzeni medialnej. Partia w tym passusie to tylko określona figura retoryczna.
Polska narracja na tematy ukraińskie i tego wszystkiego co dzieje się u naszego wschodniego sąsiada przekazywana od lat jest w formie agitacyjnej, manichejskiej, wedle schematów czarno-białych, z niezwykłą subiektywizacją ocen i tez. Jakby powiedział Melchior Wańkowicz – „z chciejstwem”, typowym dla nadwiślańskiego życia publicznego od dekad. Może nawet od wieków. W zasadzie mamy do czynienia albo z nacjonalistyczno-endecką wersją tych wydarzeń (traktującą obywateli Ukrainy en bloc jako faszystów, spadkobierców OUN-UPA i wyznawców ideologii Bandery-Szuchewycza czy koncepcji Dońcowa, ludobójców z Wołynia) albo z agresywnie militarystyczną, podszytą „rusofobią” i demonizacją Kremla oraz obrazem domowej wojny na wschodzie tego kraju. Pomija się (albo traktuje marginalnie) takie zjawiska jak oligarchizacja gospodarki i kraju położonego nad Dnieprem i Dniestrem, niebotyczną korupcję sytuującą Kijów w czołówce tego typu państw, nikomu nie podlegające – prywatne de facto – oddziały militarne najemników siejących terror i zabójstwa (często na zlecenie, nie mające jakiegokolwiek związku z polityką czy zagadnieniami narodowościowo-językowymi) pokrywając je retoryką narodowo-nacjonalistyczną itd.
Ponadto mamy w tym kraju do czynienia z sytuacją niezwykle podobną – moim zdaniem – jaka miała miejsce przed i podczas rozpadu Jugosławii: kraj złożony z różnych języków, religii, kultur, tożsamości itd. pruje się wedle tych właśnie linii nieciągłości. Nasz, polski, mainstreamowy obraz Ukrainy przykładany jest wedle obowiązującego nad Wisłą i Odrą jednolito-narodowego szablonu. A to niezwykle złudne i nieprawdziwe mniemanie. Osobiście mogę stwierdzić, że istnieje przynajmniej 6 Ukrain, znacznie się od siebie różniących, ale zakreślonych granicami państwa powstałego po rozpadzie ZSRR (tu analogia z byłą Jugosławią pod względami: kulturowym, tożsamościowym, językowym, religijnym itd. jest nie do podważenia).
Czy w narracji bądź dyskusjach na temat zjawisk drążących współczesną Ukrainę, musi być nakładany na nie całun naszej, nadwiślańskiej (tak powszechnej w świadomości Polek i Polaków) i wszechogarniającej wszystkie zagadnienia polityczno-społeczne i kulturowe, spiskowej teorii dziejów ? Czy możliwa jest w Polsce, na bazie tak spolaryzowanego i skrajnie bipolarnego oglądu naddnieprzańskiej rzeczywistości (i nie tylko – dotyczy to całokształtu sytuacji na Wschodzie Europy) asertywna, nie-emocjonalna dyskusja na tematy istotne dla samej Ukrainy, dla Polski, dla Europy i ……. Rosji, która jest znaczącą częścią Starego Kontynentu i jakiekolwiek zaklęcia czy fobie nic tu nie zmienią ?
Demonizacja roli Prezydenta Rosji Władimira Putina w polityce światowej jest niebotyczna i irracjonalna. Zwłaszcza, że ci sami komentatorzy diabolizujący i wyolbrzymiający manipulacje Kremla chwilę wcześniej, wszem i wobec, zapowiadają autorytatywnie totalny upadek Rosji, kryzys podcinający jej gospodarkę itd. Warto jest zacytować takie znane powiedzenie: „Rosja nie jest taka silna – jak się jej wydaje, ale też nie jest taka słaba – jak widzą ją jej wrogowie”. Tzw. „ruskij mir” – do którego odwołuje się elita rządząca w Moskwie – jest tym samym co „pax americana” tylko, że w mniejszym wymiarze bo rozciągniętym na poradziecką przestrzeń polityczną (zwłaszcza,, iż poza granicami Federacji Rosyjskiej pozostały miliony etnicznych Rosjan, a w większości tych krajów demokracja i społeczeństwo obywatelskie są w stanie szczątkowym, nawet jeśli te kraje należą do Unii Europejskiej). Możemy się z tym nie zgadzać, możemy to krytykować, ale uwzględniać to w swych analizach, opiniach czy narracji – z tytułu racjonalności, pragmatyzmu i bez względu na sympatie czy kompleksy – wypada. Bez Rosji w Europie (zwłaszcza na Wschodzie kontynentu) niewiele się wskóra.
Polska od 1989 roku zajmuje zdecydowanie „rusofobiczne” stanowisko. I to we wszystkich możliwych płaszczyznach (często nawet ze szkodą dla własnych interesów, aby wyłącznie „zagrać na nosie”, zrobić na złość, Rosji). Francuski filozof i politolog Bruno Drweski mówi: „….. Tępota polskich tzw. elit, co się POPiS-ują po kolei od 25 lat, to typowe zachowanie krzyczącego z bólu niewolnika, który chce budzić litość nowego Pana i marzy o tym, żeby stać się jego Uncle Tomem, czyli ulubionym niewolnikiem mającym służyć w domu swego Pana, by nie tyrać na jego polach. Takie zachowanie to nie wyzwolenie, to dobrowolne lokajstwo hilfspolizei”. Przypisywanie sobie jedynej prawdy – zdecydowanie szkodzi. Zwłaszcza w polityce. Prof. Ludwik Stomma, etnolog, antropolog kultury, humanista, nauczyciel akademicki sądzi, iż ten stan rzeczy zmienić można jedynie w wypadku kiedy „….. wyzbędziemy się przekonania, że jesteśmy posiadaczami prawdy”. Inaczej, w każdy wypadku pozostawać będziemy na rewindykacyjnych pozycjach, sądząc że inni muszą się nagiąć do naszej wizji świata i swoją tożsamością dopasować do naszej. Jest to droga donikąd. Aby jednak z niej zejść trzeba chcieć dokonać wysiłku i zakwestionować „opowieści spod lipy”. A one są przecież tak wygodne, tak pochlebne, ukazują nas w najjaśniejszych barwach, uspokajające nasze sumienia, nawet kreują nas na naród wyjątkowy, mający szczególną misję – wszędzie (zwłaszcza na Wschodzie Europy) do spełnienia.
Filozof idei i politolog, znawca kultury i historii Rosji (światowej sławy) prof. Andrzej Walicki twierdzi, że „…Polska wchodząc do Unii Europejskiej powinna dbać głównie o dobre stosunki z Niemcami, a także nie próbować odgrywać roli klina wbitego między Niemcy i Rosję”. I to jest druga prawda, którą Polacy muszą uwzględniać mówiąc o Wschodzie Starego Kontynentu. I to dotyczy też Ukrainy, którą chce się – z racji naszego „ciasnego” i „rusofobicznego” stanowiska politycznego – rozegrać przeciwko Rosji, nie bacząc na zagrożenia rodzące się dla naszych interesów nad Dnieprem, Dniestrem i Prutem. I tu rodzi się kolejne pytanie; czy interesy Polski i Rosji zawsze muszą być rozbieżne ? Pojęcie nigdy nie istnieje w polityce, o czym świadczyć mogą najlepiej słowa mistrza polityki – jak uważa się w Polsce (choć niezwykle wybiórczo) Winstona Churchilla: „Nie ma w polityce wiecznych przyjaciół i nieprzyjaciół. Są tylko wieczne interesy”.
Aby wypowiadać się i decydować o politycznym stanowisku odnośnie całego Wschodu Europy, wymagana jest doskonała znajomość dziejów tych obszarów, ich kultury, jak również skomplikowanych zagadnienia społeczno-politycznych odziedziczonych w wyniku historii. Nie „wishfull thinking”, nie fantasmagorie czy oparcie się na fantazmatach jakich pełno jest w naszym, polskim imaginarium. Dlatego nie można zgodzić się aby en bloc za rzeź wołyńską (jak to czyni się często w naszym kraju) obwiniać wszystkich Ukraińców, obywateli tego państwa. Trzeba to mówić jasno i wyraźnie, zwłaszcza w środowiskach lewicy (bez względu na konotacje i sympatie, bez prób rozgrywania aktualnej sytuacji wewnątrz-ukraińskiej w jakie wpadł ten kraj – tak z tytułu naddnieprzańskich uwarunkowań jak i rosyjskich ingerencji – i z racji tego komu to zaszkodzi, a komu pomoże): UPA-OUN to byli faszyści a nawet – naziści ukraińscy. Ich dzisiejsze rosnące stale znaczenie – i nie jest to w żadnym wypadku przerysowywana propaganda kremlowska czy anty-ukraińska narracja – w różnych strukturach władzy na Ukrainie, z racji edukacji prowadzonej wśród młodzieży (zwłaszcza na zachodzie kraju), istnienia niezliczonej liczby prywatnych oddziałów sponsorowanych przez oligarchów czy paramilitarnych, skrajnie prawicowych organizacji musi budzić niepokój oraz daleko posunięty dystans do tych zjawisk. Doskonale bowiem wiadomo, iż tego typu „milicje”, oparte o tzw. suprematyzm (co by pod tym terminem nie rozumieć) mają wyraźnie prawicowy, często ultra-rasistowski i nawet – faszystowski rys jak np. Ku Klux Klan, Narody Aryjskie czy Rada Konserwatywnych Obywateli w USA ([za]: Council of Conservative Citizens). To jeden z mnóstwa przykładów, iż ideologia nazistowsko-faszystowska ma się na Ukrainie bardzo dobrze i jest gloryfikowana przez najwyższe władze w Kijowie. Czy na faszystowskich doktrynach, bliskich nazizmowi ideach i praktykach (a przynajmniej – na ich publicznym gloryfikowaniu) można budować cywilizowaną państwowość w europejskim wymiarze ? Czy jest jakiekolwiek wytłumaczenie, nawet najbardziej wzniosłe i szczytne, aby legitymizować czy uzasadniać patriotyzm, chęć niepodległego bytu bądź wolność tego typu argumentami czy ideologią ?
Na te fakty zwracali w swych wypowiedziach uwagę politycy, na pewno nie pro-kremlowscy czy związani biznesowo z kapitałem rosyjskim, tacy jak Günter Werheugen, Miloš Zeman, Aleksis Tsipras czy Nikolas Sarkozy.
Czy możemy rozmawiać i czy powinniśmy wysłuchać innej narracji na tematy ukraińskie pochodzące z gremiów opozycyjnych wobec Kijowa, a pochodzące ze wschodu Ukrainy ? Czy wszyscy którzy nie zgadzają się z efektami Majdanu – rozpoczętego pod zupełnie innymi hasłami i mającego zupełnie inne społeczne uwarunkowania niż jego polityczne efekty – są automatycznie agentami Kremla, zwolennikami polityki Prezydenta Putina czy pro-rosyjskimi trollami ? Czy uczciwość i pluralizm – przede wszystkim w mediach – nie wymagają zawsze wysłuchać tego INNEGO ? I czy amputacja – przez polski mainstream medialno-polityczny (czyni się tak w wielu, nie tylko w odniesieniu do polityki wschodniej, przypadkach) – immanentnego Oświeceniu sceptycyzmu i samodzielności myślenia na rzecz apriorycznej wiary w tzw. Autorytety jest czymś ze wszech miar pożądanym ? I czy sponsoring kogokolwiek w obcym kraju dolarami tak aby realizowane były interesy hegemona (enuncjacje w tej materii pani Nuland) jest czymś lepszym niźli sponsoring a rebours tylko, że w rublach ? Mówimy z punktu widzenia obiektywizmu, prawdy, balansu poglądów i sądów.
Polski mainstream postrzega sytuację na Ukrainie wedle XIX-wiecznych paradygmatów, opierając się w tym na mrzonkach Maurycego Mochnackiego czy mocno zwietrzałej (z racji upływu czasu i zmiennych warunków geopolitycznych) koncepcji Giedrojcia-Mieroszewskiego. Tu zawarte są wizje jagiellońskiej tromtadracji, jakiegoś mitycznego Międzymorza czy zepchnięcia Rosji za Ural (a najlepiej podzielenia jej wg wizji Brzezińskiego z „Wielkiej szachownicy”). Na ten temat, czyli „rusofobicznej”, nieprzyjaznej, wręcz wrogiej postawy polskiej elity demo-liberalnej wobec Federacji Rosyjskiej w ostatnim 30-leciu, znajdziemy wiele przykładów przywoływanych w swej twórczości przez profesorów – znawców tematyki – Andrzeja Walickiego czy Bronisława Łagowskiego.
Może 20 kwietnia 2017 roku, w Hotelu Gromada (w Warszawie), o godz. 10.00. podczas międzynarodowej konferencji poświęconej zagadnieniu >Ukraina – trzy lata po Majdanie< choć w niewielkim stopniu uda się odpowiedzieć na pytania związane z przyszłością Ukrainy, konfliktami szarpiącymi ten kraj od wewnątrz (i to nie tylko chodzi o Krym czy wschód kraju, ale także o Bukowinę czy Zakarpacie), ze wzrostem znaczenia sił nacjonalistycznych, quasi-faszystowskich, rewanżystowskich i ksenofobicznych oraz z gloryfikacją tożsamości narodowo-państwowej opartej o taką symbolikę i wartości, a także na temat wszechobecnej korupcji i oligarchizacji życia publicznego.
Międzynarodowa konferencja
Ukraina – trzy lata po Majdanie
Warszawa, 20 kwietnia 2017 r.
Program
– panel 1:
1. Wasilij Wołga, lider Sojuszu Lewicowych Sił Ukrainy, Ukraina: Ukraina jako poligon doświadczalny dla USA i UE
2. Aleksandr Prigarin, profesor Odeskiego Uniwersytetu Narodowego: Problem
wyboru Ukrainy – pluralizm kulturowy czy etniczny monolit?
3. Aleksandr Todorow, dziennikarz, obrońca praw człowieka, Ukraina: Heroizacja
banderowców na Ukrainie – nowe realia
4. Matyas Benyik, platforma ATTAC, Węgry: Trzy lata po Majdanie – ocena
ukraińskiego kryzysu w ciągu tego okresu
Moderator: Jacek C. Kamiński, dziennikarz, Polska
– panel 2:
1. Gieorgij Pospiełow, niezależny ekspert, Ukraina: Sytuacja na Ukrainie po
przeprowadzeniu reform zainicjowanych przez Zachód
2. Michaił Tiasko, Światowa Rada Rusinów Podkarpackich, Czechy: Sytuacja Rusinów Karpackich na współczesnej Ukrainie
3. Jacek Rosołowski, przewodniczący WZZ „Walka”: Sytuacja ukraińskich
pracowników w Polsce
4. Nabil Al-Malazi, społeczność syryjska w Polsce: Syria i Ukraina – technologie
„kolorowych rewolucji”
Moderator Radosław Czarnecki, dziennikarz, Polska
Organizator:
Inicjatywa Nowa Ukraina
www:Facebook.com/nukraina
e-mail: nowaukraina@onet.pl
.